Wat is autisme. Een visie

Details

Created on Monday, 29 June 2015 08:49

Autisme wordt gedefinieerd als een aangeboren informatieverwerkingsstoornis. De officiële aanduiding is Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Daarin zijn de verschijningsvormen verzameld die voorheen werden gehanteerd:

• Klassiek autisme
• Asperger
• PDD-NOS

Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) is te lezen dat 190.000 Nederlanders (ruim 1%) een vorm van autisme heeft. Het CBS hanteert een percentage van 2,8%, weliswaar gericht op kinderen van 4 tot 12 jaar, maar gezien het feit dat autisme aangeboren en ongeneeslijk is, zou dit cijfer ook bevolkingsbreed kunnen worden gezien. Internationaal wordt vaak het percentages van 0,7 gehanteerd. 

Veel cijfers dus, maar weinig duidelijkheid. Dat heeft natuurlijk ook alles te maken met de criteria die voor het label ASS worden gehanteerd. 

Autisme heeft vele verschijningsvormen. Dat is wel eens vergeleken met een streepjescode. Elk streepje staat voor een eigenschap of voor gedrag van de betrokken mens met autisme. Streepjes kunnen dik zijn, of dun, of helemaal ontbreken. Twee identieke streepjescodes bestaan niet. Daarbij komt nog dat autisme redelijk recent is beschreven en erkend. Dat betekent dat kinderen op scholen vaak worden ontdekt, onderzocht en begeleid, omdat de professionals alert zijn op autistiform gedrag. Voor de eerdere generaties was dat niet het geval. Als je maar hier en daar een streepje hebt, of dat je er meer hebt die je goed weet te verbergen tel je in geen enkele statistiek mee. Zeer onwetenschappelijk, maar gebaseerd op mijn eigen ervaringen, schat ik de prevalentie van vormen van autisme, zeker bij bovengemiddeld intelligente mannen, veel hoger in. Ik ben er geen voorstander van om iedereen die een paar streepjes heeft een etiket op te plakken en begeleiding op te dringen, maar denk wellicht eerder dan anderen te maken te hebben met een detaildenker. Ik stem daar mijn coaching op af, zeker als de coachingsvraag past in de problematiek die door mensen met autisme wordt ervaren.

Al die verschillende vormen van autisme hebben natuurlijk een overeenkomstige basis. Dat is de afwijkende informatieverwerking. Waar iemand zonder ASS een beeld ziet, waarin wellicht enkele details opvallen moet een mens met autisme alle details in zich opnemen om het plaatje te kunnen maken. In dit voorbeeld gaat het om het visuele informatie, maar in principe werkt dat zo met alle zintuigelijke waarnemingen. Dat is heel zwaar werk en het risico van overprikkeling is dan ook groot. De afwijkende informatieverwerking is vaak de oorzaak van problemen in communicatie. Het opbouwen en onderhouden van sociale relaties is veelal moeilijk. Er is weerstand tegen veranderingen. En zo is er meer typische kenmerken van mensen met autisme.

Voor mij als coach is het al of niet hebben van een diagnose niet belangrijk. Als er gedragspatronen zijn die als autistiform gekenmerkt kunnen worden, is dat waar ik me op richt. Daar hoeft wat mij betreft niet meteen een etiket te worden geplakt. In een enkel geval kan een diagnose helpen om inzicht te krijgen in de bron van de eigen gedragingen en kan meer begrip worden verwacht van de omgeving.

Ik heb moeite elke vorm van autisme een syndroom te noemen. Mensen met autisme hebben een andere manier van denken. Op zich verdient dat geen waarde-oordeel, maar in een wereld van overwegend niet-ASSers val je wel uit de toon.      

Inspiratie

Details

Created on Monday, 31 December 2012 16:32

Laatst sprak ik Ton (niet zijn echte naam). Mid-vijftig. Dertig jaar leraar geweest, maar sinds een jaar werkloos. Ontslagen vanwege een arbeidsconflict. Het afgelopen jaar heeft hij tevergeefs sollicitatiebrieven geschreven. Keihard botst hij op dat wat FNV Bondgenoten een ‘glazen plafond voor oudere werklozen’ noemt.

Deze vakorganisatie zou het liefst een verbod op discriminatie van oudere werklozen zien. Leuk bedacht, maar zoiets gaat never-nooit werken. Stel dat u, als werkgever, kunt kiezen tussen Ton en iemand die vanuit een baan solliciteert. De kans is groot dat ook u Ton als eerste afwijst. Had Ton nu maar een Plan B gehad waardoor hij, nog voor hij op straat stond, elders aan de slag had gekund.

Werkgevers zouden hun medewerkers moeten helpen investeren in hun eigen Plan B. Niet alleen is zo’n Plan B veel socialer dan menig sociaal plan, de werkgever heeft er ook er direct baat bij. Mensen worden krachtig van het besef dat ze ook nog wat anders kunnen dan hun huidige werkzaamheden. Mensen die, juist als ze een Plan B hebben, hun werkgever trouw blijven, zijn volop gemotiveerd omdat ze blijven uit vrije wil. Mocht zich iets voordoen – een reorganisatie, conflict of simpelweg uitgekeken raken op je baan – dan zorgt Plan B voor snel en pijnloos vertrek naar elders.

Misschien zouden werkgevers hun sociale plannen eens drastisch moeten heroverwegen. In plaats van af te wachten tot zich een reorganisatie aandient waarbij groepen werknemers met een gouden handdruk kunnen worden ontslagen, zouden werkgevers hun mensen regelmatig moeten vragen: ‘Wat is je plan B? Hoe kan ik je helpen investeren in je eigen plan B?’ Werkgevers die zulke deals sluiten, hoeven mensen als Ton niet te ontslaan en helpen zo en passant de arbeidsparticipatie te verhogen, ook die van vijftigplussers.

Aukje Nauta
Bijzonder hoogleraar organisatiepsychologie UvA en partner Factor Vijf

Tarieven

Details

Created on Monday, 31 December 2012 16:31

Dick Molleman Coaching hanteert een tarief per consult. Consulten duren 1 tot 1,5 uur. Voor deze werkwijze is gekozen om de beëindiging van een coachingssessie op een natuurlijk moment te kunnen doen i.p.v. gedreven door de klok. Een traject omvat veelal 4 tot 8 consulten, waarbij wij ons motto "zo kort als het kan en zo lang als het moet" altijd in praktijk brengen.

Reiskosten en reistijd worden tot 20 kilometer en een reistijd tot een half uur niet in rekening gebracht. In andere gevallen is verrekening in overleg.

De investering bedraagt 95,00 euro per consult exclusief BTW

Plan B

Details

Created on Monday, 31 December 2012 16:31

Aan de vooravond van een reorganisatietraject, waardoor de functie van een fors aantal medewerkers zou gaan vervallen, las ik een column van Prof Aukje Nauta. Haar boodschap was dat je pro-aktief met baanonzekerheid moet omgaan, in plaats van reactief het beste uit een sociaal plan te halen. Inspirerend, maar ook bewezen effectief. We hebben de column op het intranet geplaatst en gemeld dat de werkgever bereid was begeleiding en waar nodig financiële ondersteuning te leveren.

Een aantal medewerkers heeft haar boodschap ter harte genomen. Zij zijn zich, zelfs voordat bekend was of zij hun baan gingen verliezen, gaan richten op het realiseren van hun dromen. Je moet dan denken aan starten van een volledig andere loopbaan of het opstarten van een eigen onderneming. In een aantal gevallen was het resultaat al behaald, voordat de brief met het slechte nieuws op de deurmat kon vallen.

Dick Molleman Coaching kan medewerkers, die daaraan behoefte hebben, helpen die dromen te concretiseren. Daarbij is het bepalen van de economische haalbaarheid niet het primaire doel. De eerste stap is altijd de de belemmerende overtuigingen te toetsen. Al te vaak blijkt dat mensen zichzelf in hun ontwikkeling het meest in de weg zitten. Pas als de droom ontdaan is van die belemmerende overtuigingen is een reality check aan de orde.

Aukje Nauta maakt duidelijk dat er een werkgeversbelang is. Dat kan zich uiten in een ruimhartig opleidingsbeleid, waarbij in ieder geval de eis dat de opleiding gerelateerd is aan de functie, moet worden losgelaten. Ook kunnen (delen van) te voorziene afkoopbedragen meegegeven worden als startkapitaal.

"Die reorganisatie is het beste dat me ooit is overkomen"

Dick

Details

Created on Monday, 31 December 2012 16:31

Mijn naam is Dick Molleman, geboren in 1954, bijna 35 jaar werkzaam als HRM-professional. Aanvankelijk meer gericht op de rechtspositie- en organisatiekant van het P & O werk, later veel meer gericht op de werknemer.

Vaak wordt om medewerkers en leidinggevenden die verminderd functioneren een ondersteunende structuur gebouwd. Dat is in het gunstigste geval. In andere gevallen wordt via een kostbare en beschadigende procedure uiteindelijk afscheid genomen. Het loont de moeite om te onderzoeken of het disfunctioneren zijn oorzaak vindt in zaken die met een relatief goedkoop coachingstraject aan te pakken zijn. Zeker als het verminderd functioneren te maken heeft met de relatie medewerker-leidinggevende is die kans groot. Inzicht in het eigen gedrag kan enorm positieve veranderingen teweeg brengen.

Ik was betrokken bij een aantal reorganisaties. Daarbij verloor een behoorlijk aantal collega’s hun baan. Het viel mij op dat als ik ze later weer eens ontmoette heel vaak de term “het is het beste dat me ooit is overkomen” viel. Ze hadden soms een betere baan gevonden, maar nog vaker een leukere baan. Waarom waren ze dan niet eerder weggegaan? Hadden ze dan al die tijd zitten slapen?

De mens is blijkbaar geneigd veranderingen te vermijden, ook al is de kans dat die verandering een positief resultaat heeft groot is.

Deze ervaringen riepen bij mij de behoefte aan het ontwikkelen van mijn coachvaardigheden op. Ik volgde daarom in 2011-2012 de Post-HBO opleiding professioneel registercoach, en sloot die opleiding met succes af. Sindsdien ben ik als freelancer beschikbaar als coach en bedrijfsadviseur.

Coaching

Details

Created on Wednesday, 27 May 2015 16:29

Dick Molleman Coaching is gericht op het verbeteren van persoonlijk functioneren, zowel in de werksituatie als anderszins.

Mijn visie op coaching is dat elk mens verantwoordelijk is voor zijn eigen leven. Dat betekent dat de coach geen vragen beantwoordt of oplossingen voor problemen aandraagt. Die antwoorden en oplossingen moeten normaal gesproken voortkomen uit de mens die de vragen heeft en de problemen ervaart.

De coach helpt door het zoekproces te structureren en belemmerende overtuigingen weg te nemen.

Mensen beschikken over veel meer kracht dan ze zichzelf toerekenen. Het aanboren en ontwikkelen van die ik-kracht is een belangrijk doel van mijn coaching. Daarmee kan men letterlijk op eigen kracht verder na het coachingstraject, dat naar mijn mening zo lang als nodig en zo kort als mogelijk moet zijn.

Naast deze algemene persoonlijke aanpak houdt Dick Molleman Coaching zich bezig met het coachen van mensen met autisme, vooral in de context van werksituaties. De aandacht richt zich hierbij niet alleen op de mens met autisme, maar ook op zijn werksituatie. Denk aan het voorlichten en informeren van collega's en leidinggevenden en adviseren over de inzet in werkprocessen en het inrichten van de werkplek.